Bể phốt gia đình: Từ A đến Z – Hướng dẫn lựa chọn, lắp đặt, bảo trì
Tại Việt Nam, đa phần các công trình nhà ở riêng lẻ đều chưa kết nối với hệ thống xử lý nước thải tập trung, đặc biệt ở khu vực ngoại thành và nông thôn. Vì vậy, một bể tự hoại đặt ngay trong khuôn viên công trình là giải pháp tối ưu, vừa tiết kiệm chi phí vận hành vừa chủ động bảo vệ môi trường sống.
1. Khái niệm và vai trò của bể tự hoại
Bể tự hoại (hầm cầu, hầm tiêu phân) là một bể kín, chôn ngầm dưới đất, nơi tiếp nhận trực tiếp nước thải sinh hoạt có lẫn phân, giấy, dầu mỡ, thức ăn thừa. Vi sinh vật kỵ khí sẽ phân hủy chất hữu cơ thành bùn, khí (chủ yếu CH4, CO2) và phần nước lỏng đã giảm tải ô nhiễm. Nhờ vậy:
- Giảm đáng kể mùi hôi và nguy cơ bệnh dịch liên quan đến nguồn nước.
- Ngăn chặn chất rắn, dầu mỡ đi trực tiếp vào đường ống hoặc ra môi trường, hạn chế tắc cục bộ và ô nhiễm nguồn tiếp nhận.
- Góp phần bảo vệ tầng nước ngầm – nguồn cung nước sinh hoạt của chính gia đình và hàng xóm.
Nguyên lí hoạt động bể tự hoại
2. Cấu tạo – phân loại
2.1. Phân loại theo số ngăn
1 ngăn: Cấu tạo đơn giản, tiết kiệm diện tích, phù hợp hộ gia đình 2–3 người và tần suất sử dụng thấp. Nhược điểm: hiệu suất lắng, lọc kém hơn, phải hút bùn thường xuyên.
2 ngăn: Phổ biến nhất, gồm 1 ngăn chứa – lắng, 1 ngăn lọc. Đủ đáp ứng gia đình 4–6 người, chu kỳ hút 3–4 năm.
3 ngăn: 1 chứa, 1 lắng, 1 lọc – xử lý triệt để hơn, nước thải sau bể đạt cột B QCVN 14:2008/BTNMT (đối với cơ sở dưới 1 m3/ngày). Phù hợp nhà nhiều thế hệ, homestay, quán ăn tại gia.
2.2. Phân loại theo vật liệu
Bê tông đổ tại chỗ: Độ bền cao, chịu lực tốt, ít bị xô lệch do tải trọng. Nhược điểm: thời gian thi công dài, cần chống thấm kỹ, khó thay thế.
Bể bê tông đúc sẵn: Nhà máy sản xuất, lắp đặt nhanh, tiết kiệm nhân công, nhưng đòi hỏi cần cẩu, không linh hoạt khi địa hình hẹp.
Nhựa HDPE hoặc PP: Trọng lượng nhẹ, giá vừa túi tiền, vận chuyển – lắp đặt dễ. Cần chọn thương hiệu uy tín tránh lão hóa, nứt vỡ.
Composite (FRP): Chống ăn mòn, chịu được hóa chất tẩy rửa, độ bền trên 50 năm. Giá cao hơn 20–30% so với nhựa thông thường.
Bể tự hoại bê tông truyền thống
3. Nguyên lý hoạt động
Giai đoạn 1 – Lắng: Nước thải chảy vào ngăn đầu, cặn rắn lắng xuống đáy tạo bùn, dầu mỡ nổi lên tạo váng. Trong môi trường yếm khí, vi khuẩn kỵ khí phân hủy chất hữu cơ, giảm 30–40% BOD, COD.
Giai đoạn 2 – Lọc: Nước qua vách ngăn sang khoang lọc chứa vật liệu như sỏi, than hoạt tính, xỉ than hoặc giá thể nhựa. Vi khuẩn bám trên bề mặt giá thể tiếp tục phân hủy chất còn lại, giảm thêm 20–30% chất hữu cơ.
Giai đoạn 3 – Thấm/thoát: Nước bán xử lý được dẫn ra hệ thống ống ngầm hoặc hố thấm. Tại đây, các vi sinh hiếu khí trong đất hoàn thiện quá trình, giữ lại tạp chất. Chu trình hút bùn định kỳ giúp duy trì thể tích hữu dụng, tránh nổi bùn vào ống thoát.
Bể tự hoại bê tông truyền thống
4. Vị trí lắp đặt và lưu ý thi công
- Đặt dưới sàn WC hoặc sân sau, cách tường móng >1 m để hạn chế ảnh hưởng kết cấu.
- Khoảng cách tối thiểu 5 m tính từ giếng khoan, bể chứa nước sạch; 10 m tính từ nguồn nước mặt (ao, hồ).
- Sàn và thành bể cần chống thấm 2 lớp: bê tông mác 250 dày 200 mm, phủ phụ gia chống thấm tinh thể. Không dùng vữa xi măng mác thấp kết nối ống xuyên tường, dễ nứt kẽ.
- Lỗ thông hơi Ø > 60 mm cao vượt mái 0,7 m, có chụp che mưa, tránh tích tụ khí Methane nguy hiểm.
So sánh chi phí lắp đặt
Bể bê tông đổ tại chỗ: 1,6–2,2 triệu đồng/m3 bao gồm vật tư và nhân công.
Bể bê tông đúc sẵn: 2,3–2,8 triệu đồng/m3 (chưa tính chi phí cẩu).
Bể nhựa HDPE 3 ngăn dung tích 3000 L: 6–7 triệu đồng/bể, thời gian lắp 1 ngày.
Bể composite 3000 L: 8–10 triệu đồng/bể, bảo hành 10–12 năm.
Bể tự hoại Thái Lan
- Chọn mua chuẩn: Bể phốt Gia Đình loại nào tốt
5. Các vấn đề thường gặp và cách xử lý
5.1. Tắc nghẽn, nước rút chậm
Nguyên nhân: Mực bùn đầy, váng mỡ dày, xả chất không tan.
Cách khắc phục: Hút bùn, thông tắc ống, bổ sung men vi sinh phân hủy mỡ (Bacillus subtilis).
5.2. Mùi hôi bốc ngược lên toilet
Nguyên nhân: Bể đầy, ống thông hơi tắc, xi-phông bồn cầu khô.
Cách xử lý: Bổ sung nước vào bồn cầu duy trì đệm nước, vệ sinh ống thông hơi, kiểm tra cao độ ống thoát.
5.3. Rò rỉ nước thải
Do vết nứt, lún nền. Giải pháp: Bơm cạn bể, đục phần nứt, trám keo gốc epoxy, phủ màng chống thấm 2 thành phần. Nếu hư hỏng nặng, cân nhắc thay bể mới bằng nhựa/composite.
Bể tự hoại Tân Á Đại Thành
Gia đình anh Nam (xã Đức Hòa, Long An) 6 nhân khẩu, sử dụng bể bê tông 3 m3 đổ tại chỗ từ năm 2010. Nhờ tuân thủ 3 năm hút bùn/lần và men vi sinh định kỳ, đến nay hệ thống vẫn vận hành trơn tru, không ghi nhận mùi hôi dù khu vệ sinh sát phòng ngủ. Lượng bùn sau mỗi lần hút giảm từ 1,4 m3 (năm 2013) xuống còn 0,9 m3 (2022) nhờ quá trình phân hủy sinh học cải thiện liên tục.
Nắm vững nguyên lý, lựa chọn đúng dung tích, thi công chuẩn và bảo trì định kỳ là chìa khóa giúp hệ thống bể tự hoại vận hành bền bỉ, không mùi, thân thiện môi trường. Điều quan trọng không kém là ý thức sử dụng: tiết kiệm nước, không xả rác, dầu mỡ… Bằng cách đó, bể phốt gia đình sẽ trở thành “người gác cổng” thầm lặng, bảo vệ chất lượng sống cho cả gia đình lẫn cộng đồng.
Chúng tôi cam kết:
- Là hệ thống phân phối Hàng chính hãng 100%, tại TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam
- Đảm bảo mọi quyền lợi cho khách hàng trong suốt quá trình sử dụng sản phẩm
- Giao hàng miễn phí, đầy đủ thông tin, đúng chất lượng
Tư vấn bán hàng, khuyến mãi, khắc phục sản phẩm Quý khách liên hệ:
Hotline, ZALO: 0785 757 986
Rất hân hạnh được phục vụ Quý khách!
Xem thêm